Dyski SSD– jaki wybrać ?

SSD (Solid-State Drive) to dysk półprzewodnikowy, w którym zapis danych odbywa się na pamięciach typu flash. Rodzaje SSD:
2.5 cala – dysk o wymiarach tożsamych jak dyski HDD „do laptopów”. Występuje w nich takie samo złącze (SATA), dzięki temu dyski te są idealnym rozwiązaniem do starszych sprzętów, które nie posiadają nowoczesnych złączy jak M.2. Ograniczeniem prędkości jest magistrala SATA, która może przenieść dane z maksymalną prędkością 6Gb/s.

M.2 SATA – dysk o całkiem innej budowie, w którym zamiast złącza SATA jest złącze M.2, natomiast cały czas korzysta z interfejsu SATA, przez co takie dyski osiągają takie same prędkości jak standardowe dyski ze złączem SATA. Dysk taki jest znacznie mniejszy, ale można go zainstalować tylko w sprzętach, gdzie występuje złącze M.2. W tym wypadku ograniczeniem również jest magistrala SATA.

M.2 PCI-Express (w skrócie PCI-E) – dysk o analogicznym wyglądzie jak M.2 SATA, ale korzystający z interfejsu PCI-E o szerokości X4, dzięki czemu prędkości dysku są kilkukrotnie większe od takich z interfejsem SATA. Ograniczeniem prędkości w tych dyskach jest magistrala PCI-E, która w najnowszej iteracji 4.0 przy szerokości x4 osiąga nawet 64Gb/s. Trzeba pamiętać, że magistrala PCI-E w komputerze musi być minimalnie o takiej samej iteracji jak dysk, by udało się osiągnąć deklarowane prędkości dysku. Jeśli przykładowo włożymy dysk PCI-E o iteracji 3.0 do złącza, które jest iteracji 2.0 to dysk będzie działać, ale jego prędkości będą obniżone do maksymalnych prędkości złącza (czyli w tym przypadku do 16Gb/s, bo tyle wspiera PCI-E 2.0 o szerokości X4).

! UWAGA !

Dyski M.2 SATA i M.2 PCI-E niekoniecznie muszą działać zamiennie. Trzeba się upewnić co obsługuje złącze M.2 na płycie głównej. Może ono obsługiwać tylko PCI-E, tylko SATA lub też obydwa w zależności jaki dysk włożymy.
W międzyczasie przewijały się też inne złącza jak SATA Express czy mSATA, natomiast nie przyjęły się one i aktualnie ciężko znaleźć dyski SSD z taki złączami.

Klucze dysków M.2

W dyskach M.2 występują klucze tzw. nacięcia na złączu. Występują one w oznaczeniach B i M. Uniemożliwiają włożenie dysku M.2 o przykładowo kluczu B do złącza z kluczem M. O ile kiedyś miało to większe znaczenie, tak teraz wszyscy producenci z reguły stosują klucz M lub B i M, natomiast producenci płyt głównych (czy ogólnie urządzenia wykorzystujące złącze M.2) korzystają zazwyczaj z klucza M.

Najczęstsze awarie w dyskach SSD:

O ile dysk SSD nie jest uszkodzony „od nowości” to istnieje większe prawdopodobieństwo, że padnie kontroler w dysku, niż kości pamięci. Tak właściwie kości pamięci ulegają uszkodzeniu tylko w ekstremalnych sytuacjach np. jeśli zostanie przekroczona wartość TBW dysku, czyli tak naprawdę po zapisaniu nawet kilkuset terabajtów.

Na co trzeba zwrócić uwagę podczas zakupu dysku SSD

Producent – należy zwracać szczególną uwagę na modele, ponieważ każdy producent posiada modele topowe, jak i te podstawowe. Aktualnie najlepszymi producentami dysków SSD jest Samsung i Crucial. Za nimi jest Western Digital, SanDisk (właścicielem jest Western Digital) Kingston (zależy od modelu) i Plextor. Potem jest cała reszta.
Szczególną uwagę trzeba zwrócić na firmę ADATA, która przestała być polecanym producentem po tym jak zaczęli „po cichu” wymieniać kości i kontrolery w topowych dyskach na całkiem inne, zdecydowanie gorsze, nie informując przy tym konsumentów oraz w żaden sposób nie zmieniając nazw czy nawet numerów seryjnych. Podobny zabieg wykonał w 2013 roku Kingston przy dysku V300, gdzie zamienił kości synchroniczne na asynchroniczne, co znacząco pogorszyło wydajność dysków, natomiast jego aktualne dyski SSD (przykładowo KC2000 czy A2000) są godne polecenia.

Wartość TBW – ilość zapisanych terabajtów danych. Po przekroczeniu konkretnej liczby ustalonej przez producenta dysk ma zerwaną gwarancję. Można też dzięki tej wartości określić jak wytrzymały jest dysk. Logicznym jest, że dysk posiadający większą wartość będzie bardziej wytrzymały, niż taki posiadającą mniejszą wartość (należy to porównywać dla dysków o takiej samej lub zbliżonej pojemności).
Długość gwarancji – podobnie jak w przypadku TBW – im dłuższa tym dysk bardziej wytrzymały, a co za tym idzie bardziej wydajny.

Rodzaj interfejsu (w przypadku dysków M.2) – są dyski z interfejsem SATA i PCI-E (dyski wyglądają tak samo, gdyż wszystkie są w formacie M.2). Trzeba sprawdzić jaki typ interfejsu wspiera złącze M.2 na płycie głównej i dopiero wtedy kupować SSD. Aktualnie „standardem” jest, że złącze wspiera tylko PCI-E lub zarówno SATA, jak i PCI-E.

Dlaczego lepiej wybrać dobre i sprawdzone dyski SSD

Głównym problemem przy dyskach SSD jest możliwość wystąpienia awarii z dnia na dzień gdzie, wcześniej nic nie wskazywało na to, że dysk się zepsuje. Przy uruchomieniu komputera dysk będzie martwy. Dlatego właśnie warto wybierać wydajne dyski SSD, gdyż w ich przypadku szansa takiej awarii jest zminimalizowana. W tańszych propozycjach jak Patriot Blast, PNY CS900 czy GoodRam CL100 (notabene często robionych dokładnie tak samo, z takich samych podzespołów) może się zdarzyć, że po miesiącu samoistnie przestaje być wykrywany. Niestety, w przypadku dysków SSD odzyskiwanie danych sprawia wiele trudności i istnieje spora szansa, że dane zostaną utracone (np. przy wymienianiu kontrolera ważne jest, by był to dokładnie taki sam kontroler, gdyż minimalnie inny po wymianie może zacząć zerować dysk, gdy ten zostanie podłączony do komputera).

Typy kości dyskach SSD

SLC:
– 1 bit danych na komórkę
– bardzo wysoka wydajność
– bardzo wysoka wytrzymałość
– bardzo wysoka cena
– nie występują w konsumenckich dyskach SSD

MLC:
– 2 bit danych na komórkę
– wysoka wydajność
– wysoka wytrzymałość
– aktualnie wysoka cena

Dyski z tymi kościami jeszcze występują, ale powoli zaczynają być wypierane przez dyski z kościami TLC).

TLC:
– 3 bity danych na komórkę
– przeciętna/wysoka wydajność (dużo zależy od tego jaki jest model kości)
– przeciętna/wysoka wytrzymałość (jak wyżej – sporo zależy od modelu kości).

Aktualnie najpopularniejsze kości w dyskach. Aktualnie większość dysków produkowanych jest na tych kościach.

QLC:

Kości te są stosunkowo od niedawna na rynku, więc za jakiś czas prawdopodobnie będą optymalizowane i rozwijane. Na ten moment prezentuje się to tak:
– 4 bity danych na komórkę
– niska/przeciętna wydajność
– bardzo niska/niska wytrzymałość

Dysków z kośćmi QLC na rynku jest niewiele, ponieważ jest to dość nowa technologia. Z racji nowości nie zaleca się ich zakupu, ponieważ wiele w nich jeszcze może się zmienić i rozwinąć.

Zobacz także:
Bezpieczeństwo IT w firmie – czytaj więcej
Audyt IT – czytaj więcej
Outsourcing IT Warszawa- czytaj więcej
Audyt bezpieczeństwa IT – czytaj więcej