Wielki Brat patrzy, czyli jak sztuczna inteligencja pomaga kontrolować obywateli

Niedawna afera związana z podejrzeniami stosowania systemu Pegasus w Polsce mocno ożywiła Polaków i nasze przemyślenia na temat systemów kontroli i granic ich stosowania. Okazuje się, że w dzisiejszym świecie nowoczesne rozwiązania, które mają nas kontrolować, stają się czymś powszechnym. I nie chodzi tu tylko o Chiny…

Sztuczna inteligencja system kontroli

Jak wynika z raportu Carnegie Endowment for International Peace, co najmniej 75 krajów na całym świecie korzysta z technologii sztucznej inteligencji do nadzorowania obywateli ! W czym konkretnie się to przejawia? Mowa o systemach rozpoznawania twarzy, automatycznych kontrolach granicznych, inteligentnych okularach stosowanych przez policję do szybszego znajdowania podejrzanych i przestępców. Autor raportu Steven Feldstein, dodaje, że ze wspomnianych systemów korzysta wiele demokratycznych państw Europy. Na ile w praktyce naruszają one prawa człowieka nie wiemy. Autor raportu ujął w nim państwa, które znajdują się w tzw. “mętnym środku”, jeśli chodzi o zastosowanie systemów zgodnie z prawem, a naruszaniem praw człowieka. Doskonałym tego przykładem jest inteligentne miasto Quayside na wschodnim wybrzeżu Toronto, gdzie sztuczną inteligencję wykorzystuje się do obsługi zatorów komunikacyjnych, w opiece zdrowotnej, zagospodarowaniu przestrzennym, aż po kontrolę emisję gazów cieplarnianych. Mamy tu do czynienia z totalnym brakiem prywatności.

Główni dostawcy z Azji

Badanie Carnegie Endowment for International Peace obrazuje jeszcze jedno, równie ciekawe zjawisko. Okazuje się, że Chiny i inne kraje azjatyckie z powodzeniem stosują inwigilację sztucznej inteligencji, ale są również czołowym eksporterem tych technologii do innych krajów świata. Zgodnie z badaniem, prym wiodą chińskie koncerny Huawei, Hikvision, Dahua i ZTE, które sprzedają technologię sztucznej inteligencji do 63 krajów, z czego sam Huawei do 50 krajów! Do grona producentów i eksporterów zalicza się także japońska firma NEC, która dostarcza technologię do 14 krajów. Technologie nadzoru to domena chińskich koncernów, choć spory udział w tym rynku mają również Amerykanie. Jak czytamy w raporcie, 32 kraje kupują system w USA. Sam koncern IBM sprzedał technologię do 11 krajów, Palantir do 9-ciu, a Cisco do 6-ciu.

Korzystają głównie liberalne demokracje

Jak wspomnieliśmy we wstępie, technologie nadzoru nie stosują wyłącznie państwa autokratyczne. Z raportu dowiadujemy się, że głównym beneficjentem tych rozwiązań są właśnie liberalne demokracje. Państwa autokratyczne w tej grupie stanowią 37 proc. Autorzy dokumentu zwracają uwagę na fakt, iż demokracje stosują wspomniane technologie w głównej mierze do rozpoznawania twarzy w bezpiecznych platformach miejskich, a to czy wykorzystują je do represji zależy już od jakości zarządzania zakupionym systemem. Często dochodzi jednak do naruszeń. Dobrym przykładem są działania amerykańskiej policji w Baltimore, która bez wiedzy mieszkańców umieściła powietrzne drony w celu nadzoru nad mieszkańcami. Drony wykonywały zdjęcia co sekundę podczas trwających 10 godzin lotów. Kamery rozpoznające twarz służyły tam do do monitorowania i aresztowania protestujących, szczególnie podczas zamieszek w mieście w 2018 r. Jak u WIelkiego Brata czują się również mieszkańcy francuskiej Marsylii, gdzie sieć nadzoru obejmuje 1000 inteligentnych kamer przemysłowych, a liczba ta do 2020 roku ma się jeszcze podwoić!

Sztuczna inteligencja system kontroli

Autorzy raportu wskazali na jeszcze jedną, interesującą korelację. Państwa, które ponoszą wysokie nakłady na wojsko korzystają również z technologii monitorowania z wykorzystaniem sztucznej inteligencji. Mowa m.in. o Francji, Niemczech, Japonii, Korei Południowej. Wraz z wprowadzeniem technologii nadzoru, wzrosła ilość tzw.metadanych, czyli e-maili, identyfikacji lokalizacji itp., których wykorzystanie jest w większości nieuregulowane. Czy wpływa to na nasze prawa do prywatności? To pytanie nie wymaga chyba wyjaśnienia.